Els Veder-Smit Prijs

prijs voor inzet positie vrouw in Friese politiek

De Els Veder-Smit prijs wordt uitgereikt aan iemand die zich op een bijzondere manier heeft ingezet voor de positie van vrouwen in de Friese politiek. In 2022 werd de Els Veder-Smit prijs voor het eerst uitgereikt door Tûmba, in opdracht van de Provinciale Staten van Fryslân. De prijs wordt eens in de drie jaar uitgereikt op 8 maart, tijdens Internationale Vrouwendag. De prijs is niet alleen een eerbetoon aan het politieke werk van Els Veder-Smit, maar ook een bron van inspiratie voor anderen om in haar voetsporen te treden.

Het beeldje van de Els Veder-Smit prijs

Els Veder-Smit

Els Veder-Smit (1921-2020) heeft als politica op het gebied van volksgezondheid en vrouwenrechten veel voor vrouwen in Nederland betekend. Ze zette zich onder meer in voor een abortusregeling en heeft er mede voor gezorgd dat de pil in het ziekenfonds kwam. Daarover zou ze later zeggen: “Vrouwen kijken eerder naar de menselijke kant van besluiten.” Bovendien was de VVD-politica van 1962 tot 1966 raadslid in Leeuwarden. Later werd zij de eerste vrouw uit Fryslân die toetrad tot de Tweede Kamer. Daarnaast was Els Veder-Smit staatssecretaris, Eerste Kamerlid en betrokken bij het oprichten van het Medisch Centrum Leeuwarden.

Winnaar 2022: Lutz Jacobi

In 2022 won Lutz Jacobi de eerste Els Veder-Smit prijs. Gedeputeerde Douwe Hoogland maakte dit bekend tijdens de viering van Internationale Vrouwendag in Leeuwarden. Julie Bruijnincx, fractievoorzitter van D66 in Leeuwarden, en Houkje Rijpstra, voormalig PvdA-wethouder in Tytsjerksteradiel en directeur van Omrop Fryslân, waren de twee andere genomineerden.

“Ik moet er nog even aan wennen”, gaf Lutz Jacobi na afloop eerlijk toe. “Ik doe altijd gewoon mijn ding en ga voor de zaak. Toch is het een grote eer. Het maakt me bewust dat ik blijkbaar een voorbeeld voor anderen ben. Dit geeft me kracht om door te gaan.”

Lutz Jacobi neemt Els Veder Smit prijs 2022 in ontvangst van gedeputeerde Douwe Hoogland
Avine-Fokkens doet een kleine speech tijdens de uitreiking van de Els Veder-Smit prijs 2025

Winnaar 2025: Avine Fokkens-Kelder

Avine Fokkens-Kelder nam de Els Veder-Smit prijs 2025 in ontvangst van gedeputeerde Abel Kooistra tijdens de viering van Internationale Vrouwendag in De Kanselarij te Leeuwarden.

De jury complimenteerde Fokkens-Kelder om haar niet-aflatende inspanningen om vrouwen te inspireren en actief te betrekken bij de politiek. In haar diverse functies als juriste, statenlid, gedeputeerde en nu als burgemeester van Heerenveen, heeft zij zich consequent ingezet voor meer vrouwelijke vertegenwoordiging in de bestuurlijke en politieke arena. Publiekelijk, maar ook achter de schermen. De jury zei hierover:

“Op laagdrempelige en toegankelijke manieren weet zij vrouwen te motiveren en inspireren om politieke ambities na te jagen. Dit blijkt onder andere uit haar installatietoespraak waarin zij het belang van vrouwelijke vertegenwoordiging in de politiek benoemde. Daarnaast introduceerde zij een doorgeefboek om vrouwen te inspireren en wijdde zij in haar nieuwjaarsspeech aandacht aan het thema.”